مدت زمان مطالعه 2 دقیقه
توضیح المسائل آقای سیستانی

ممیّز و سنّ تمییز در مسائل شرعی

[۳] [۴]

ج۱، مسئله۳ . بچّۀ نابالغ مُمیّز، هرچند مکلّف به احکام شرعی نیست، ولی در برخی موارد، مسائل و احکام ویژه‌ای در مورد وی وجود دارد که در قسمت‌های مختلف رساله بیان شده است:

مانند صحیح بودن تقلید وی با توضیحاتی که در مسألۀ «۱۵» ذکر شده؛ پذیرفته شدن حرف بچّۀ مُمیّز در مورد پاک یا نجس شدن اشیائی که در اختیار دارد با توضیح مسألۀ«۱۵۶»؛ صحیح بودن نماز وی با توضیحاتی که در فصل «کلّیّات نماز» ذکر می‌شود؛[۱] لزوم پاسخ به سلام بچّۀ مُمیّز حتّی در بین نماز که در مسألۀ «۱۵۰۹» بیان شده؛ صحیح بودن نماز جماعت افراد، در جایی که بچّۀ مُمیّز واسطۀ اتّصال در صف‌ها قرار گرفته با توضیحات مسألۀ «۱۹۱۹»؛ صحّت وکیل قرار دادن وی در خرید و فروش و سایر امور با توضیحات مذکور در جلد سوّم مسائل «۱۲۹تا ۱۳۲» و نیز مسألۀ «۱۱۵۵».

ج۱، مسئله ۴. «ممیّز» در هر یک از موضوعات احکام، فردی است که نسبت به آن موضوع، درک و فهم و توانایی تشخیص داشته باشد و محقّق شدن این معنا در موضوعات و موارد مختلف، متفاوت است؛

مثلاً ممیّز در مورد «نماز»، فردی است که نماز را درک می‌کند و می‌داند نماز، نوعی عبادت و ارتباط با خدای متعال است و با گفتار و حرکات مشابه آن فرق دارد؛ ممیّز در موضوع «خرید و فروش»، فردی است که بفهمد این کار معامله است و موجب ردّ و بدل شدن دو مال در مقابل یکدیگر می‌شود؛ پس ممکن است فردی در یکی از موضوعات ممیّز باشد و در موضوع دیگر ممیّز نباشد.

[۱] فصل «کلیّات نماز»، مبحث «آماده‌سازی کودکان برای نماز قبل از بلوغ»، قبل از مسألۀ «۹۴۹»