مدت زمان مطالعه 3 دقیقه
توضیح المسائل آقای سیستانی

احکام دیگر وضوی جبیره‌ای

[۳۹۲] [۳۹۳] [۳۹۴] [۳۹۵] [۳۹۶] [۳۹۷] [۳۹۸]

ج۱، مسئله ۳۹۲ . کسی که وظیفۀ او وضو یا غسل جبیره‌‌ای است، می‌‌تواند در اوّل وقت نماز بخواند، هرچند بداند عذر او تا آخر وقت برطرف می‌‌شود، ولی احتیاط مستحب آن است که اگر امید دارد تا آخر وقت عذرش برطرف می‌‌شود، صبر کند و چنانچه عذر او برطرف نشد، باید نماز را تا آخر وقت با وضو یا غسل جبیره‌‌ای به‌جا آورد.

ج۱، مسئله ۳۹۳ . کسی که وظیفه‌‌اش وضوی جبیره‌‌ای است و وضوی جبیره گرفته، در صورتی که عذرش برطرف شده و بهبودی یافت، وضوی او باقی است و می‌‌تواند با آن وضو، کارهایی را که نیاز به وضو دارد – مثل خواندن نماز یا لمس خطّ قرآن – انجام دهد.

شایان ذکر است، در مواردی که وظیفۀ فرد، هم وضوی جبیره و هم تیمّم است، پس از برطرف شدن عذر و بهبودی، وضوی او کافی نیست و باید برای کارهایی که انجام آن نیاز به وضو دارد، وضو بگیرد و این مسأله، در مورد غسل جبیره‌ای نیز جاری است.

ج۱، مسئله ۳۹۴ . اگر انسان به اعتقاد اینکه در اعضای وضوی او زخم یا دُمَل یا شکستگی است و آب برای آن ضرر دارد، به دستور وضو یا غسل جبیره رفتار نماید، سپس معلوم شود زخم یا دُمَل یا شکستگی در اعضای وضو وجود نداشته، وضو یا غسل او باطل است و نمازهایی را که با چنین وضو و غسلی خوانده، باید اگر وقت باقی است دوباره بخواند و اگر وقت گذشته، قضا نماید؛

امّا اگر در اعضای وضو، واقعاً زخم یا دُمَل یا شکستگی وجود داشته باشد، ولی فرد به جهت آنکه معتقد بوده آب برایش ضرر دارد، وضو یا غسل جبیره‌ای انجام داده و بعد معلوم شود آب برای موضع آسیب دیده ضرر نداشته است، وضو و غسلش صحیح می‌باشد.

ج۱، مسئله ۳۹۵ . اگر مکلّف با اعتقاد به اینکه آب برای وضو یا غسل ضرر ندارد، وضو بگیرد یا غسل نماید و بعد از وضو یا غسل بفهمد آب برای او ضرر داشته و در واقع، وظیفۀ او وضو یا غسل جبیره‌‌ای بوده است، بنابر احتیاط واجب باید وضو یا غسل را دوباره انجام دهد.

ج۱، مسئله ۳۹۶ . اگر انسان با اعتقاد به اینکه آب برای او ضرر دارد، وضو و غسل جبیره‌‌ای را ترک نماید و وضو و غسل معمولی بگیرد و بعد متوجّه شود که آب ضرر نداشته و وظیفۀ او شستن پوست بوده، بنابر احتیاط واجب باید وضو یا غسل را دوباره انجام دهد.

ج۱، مسئله ۳۹۷ . کسی که نمی‌‌داند وظیفه‌‌اش وضوی جبیره‌‌ای است یا تیمّم، باید احتیاطاً هر دو را انجام دهد.

ج۱، مسئله ۳۹۸ . انجام عملی که باعث شود وظیفۀ فرد از وضوی عادی به وضوی جبیره‌ای تغییر کند – مانند تاتویی که موجب ایجاد زخم و جراحت در صورت گردیده و آب برایش ضرر داشته باشد[۱] – به خودی خود اشکال ندارد، هرچند این کار در وقت نماز واجب انجام گردد.

امّا انجام عملی – مانند کاشت ناخن یا تاتویی که مانع در اعضای وضو (یا غسل) محسوب شده و قابل رفع نباشد – که باعث می‌شود وظیفۀ فرد برای رفع حدث از وضوی عادی به تیمّم تغییر کند یا وظیفه‌اش، جمع بین وضوی جبیره‌ای و تیمّم شود، چنین عملی در وقت نماز فریضه جایز نیست؛ بلکه قبل از وقت نماز فریضه نیز، بنابر احتیاط واجب جایز نمی‌باشد.[۲]

[۱] امّا اگر آب ضرر ندارد، ولی موضع نجس است و برطرف کردن نجاست ممکن نباشد، حکم صورت بعد را دارد.
[۲] توضیح بیشتر در این مورد در مسألۀ «۳۲۸» ذکر شد.