موارد وجوب زکات مال
ج۲، مسئله ۸۵۹. زکات در ده مورد واجب است:
- ۱. گندم؛
- ۲. جو؛
- ۳. خرمای خشک (تَمْر)؛
- ۴. انگور (کشمش)؛
به این چهار مورد، «غلّات چهارگانه» گفته می‌شود.
- ۵. طلا؛
- ۶. نقره؛
به این دو مورد، «نقدَین» گفته می‌شود.
- ۷. شتر؛
- ۸. گاو؛
- ۹. گوسفند؛
به این سه مورد، «أنعام سه‌گانه» گفته می‌شود.
۱۰. مال التّجاره (بنا بر احتیاط واجب)؛
این موارد ده‌گانه، «اموال زکوی» نامیده می‌شود.
سال زکاتی
ج۲، مسئله ۸۶۰. زکات در «شتر، گاو، گوسفند، طلا و نقره» زمانی واجب می‌شود که فرد، «یازده ماه کامل» مالک این اموال بوده و سایر شرایط تعلّق زکات نیز فراهم باشد، ولی اوّل سال بعد را باید پس از تمام شدن ماه دوازدهم حساب کند و به تعبیری دیگر، آغاز سال بعد وقتی است که «یک سال کامل» (دوازده ماه) بر این اموال بگذرد و این سال را «سال زکاتی» می‌نامند؛[۱]
امّا در برخی دیگر از اموال متعلّق زکات یعنی «گندم، جو، خرما و کشمش»، گذشتن یک سال کامل شرط نیست و توضیح آن در مسائل آینده خواهد آمد.
ج۲، مسئله ۸۶۱. زکات «مال التّجاره»، زمانی واجب می‌شود که فرد «دوازده ماه کامل» مالک آن بوده و سایر شرایط تعلّق زکات نیز فراهم باشد و به تعبیر دیگر، «یک سال زکاتی» بر آن سپری گردد، در حالی که سایر شرایط تعلّق زکات نیز وجود داشته باشد.
ج۲، مسئله ۸۶۲. «سال زکاتی» بر مبنای «سال قمری» لحاظ می‌گردد، نه سال شمسی یا میلادی.
بنابر این، منظور از سپری شدن یازده ماه در مسألۀ «۸۶۰» یازده ماه قمری می‌باشد. همچنان که منظور از سپری شدن دوازده ماه در مورد مال التجاره که در مسألۀ «۸۶۱» بیان شد، دوازده ماه قمری می‌باشد.